(‘കാലത്തിന്റെ നാൾവഴി’യിൽ നിന്നും)
കാരൂര് എന്നു പറഞ്ഞാല് കാരൂര് നീലകണ്ഠപിള്ള. ബാലചന്ദ്രന് എന്നത് ഒരു കൊച്ചു പുസ്തകത്തിന്റെ പേരാണ്. കേശവപിള്ള എന്നാല്, തിരുവല്ല കേശവപിള്ള. ഞാന് എന്നു വച്ചാല് ഞാന്തന്നെ.
കാരൂര് എട്ടു വര്ഷം മുമ്പ് നമ്മെ വിട്ടുപിരിഞ്ഞു. കേശവപിള്ള ഒന്നര വര്ഷം മുമ്പും. ഇനി കഥയിലേക്കു കടക്കട്ടെ.
അതിനു മുമ്പ് ഒരു കാര്യംകൂടി. ഈയിടെ ‘പാട്ടബാക്കി’ എന്ന നാടകത്തിന്റെ കര്ത്തൃത്വത്തെപ്പറ്റി നടന്ന തര്ക്കത്തിനിടയില് കാരൂരിന്റെ പേരില് പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ ‘ബാലചന്ദ്രന്റെ’ കര്ത്താവ് തിരുവല്ല കേശവപിള്ളയാണെന്ന് പെരുന്ന കെ. എന്. നായര് മാതൃഭൂമിയില് എഴുതുകയുണ്ടായി. ഇതേപ്പറ്റി ചിലരൊക്കെ എന്നോടു നേരിട്ടും കത്തുമൂലവും അന്വേഷിക്കയും ചെയ്തു.
മുപ്പത്തിമൂന്നു വര്ഷത്തിനു ശേഷമെങ്കിലും സത്യാവസ്ഥ വെളിപ്പെടുത്തേണ്ടതാവശ്യമാണെന്ന് എനിക്കു ബോദ്ധ്യം വന്നു.
1950 ഫെബ്രുവരിയോ, മാര്ച്ചോ അല്ലെങ്കില് അതിനടുത്തതോ ആയ മാസം.
ഞാന് അന്ന് കോട്ടയം വൈ. എം. സി.എ.യിലാണ് താമസം. ഒരു ദിവസം രാവിലെ അഞ്ചിന് ഉണര്ന്നു പത്രം വായിക്കാന് തുടങ്ങി. ‘തലസ്ഥനവാര്ത്ത’കളിലെ ഒരു ചെറിയ ഇനം കണ്ണില്പ്പെട്ടതോടെ പത്രംവായന നിര്ത്തി. രണ്ടോ മൂന്നോ മിനിറ്റിനുള്ളില് വിദ്യുത്പ്രവാഹംപോലെ തലയ്ക്കുള്ളില്കൂടി എന്തോ ഒക്കെ കടന്നുപോയി. ഞാന് പത്രവുമെടുത്ത് കാരൂര്സാറിന്റെ വീട്ടിലേക്കു നടന്നു. 20 മിനിറ്റ് നടപ്പുണ്ട്. ചെന്നു വിളിച്ച ഉടനെ അദ്ദേഹം എഴുന്നേറ്റുവന്നു.
മുഖവുരയൊന്നും കൂടാതെ ഞാന് ഇങ്ങനെ തുടങ്ങി: ‘ഇന്നത്തെ മനോരമയിലൊരു വാര്ത്ത കണ്ടു. അതെപ്പറ്റി ഒന്നാലോചിക്കണമെന്നുതോന്നി.’
‘എന്തു വാര്ത്ത?’
‘പാഠപുസ്തകകമ്മറ്റിക്കു പുസ്തകം സമര്പ്പിക്കാനുള്ള അവസാനദിവസം 27-ാം തീയതിയാണ്. നമുക്ക് ഒന്നു നോക്കിയാലോ?’
‘അതിന് ഇനി 18 ദിവസമല്ലേ ഉള്ളു. ഇതിനിടയ്ക്ക് ഒന്നും നടക്കുകയില്ലല്ലോ.’
ഞാന് സ്വല്പമൊന്നു ശബ്ദമുയര്ത്തി പറഞ്ഞു: ‘സാര് പറഞ്ഞതു ശരിയാ. സാധാരണഗതിയില് നടക്കുകയില്ല. പക്ഷേ, നടത്തണമെന്നുവച്ചാല് നടക്കും.’
‘ആകട്ടെ, അതിനു പറ്റിയ പുസ്തകമൊന്നുമില്ലല്ലോ നമുക്കു കൈയില്.’
‘ഇതെല്ലാം ഞാന് ഇങ്ങോട്ടു വന്ന വഴിക്ക് ആലോചിച്ചു. പുസ്തകം ഉണ്ടാക്കണം. അച്ചടിക്കണം. 27-നു മുമ്പ് തിരുവനന്തപുരത്ത് എത്തിക്കയും വേണം. എല്ലാം വിഷമം പിടിച്ച കാര്യംതന്നെ. എങ്കിലും…’
‘ഏതാ പുസ്തകം?’
‘കാരൂര്സാറിന്റെ ഒരു പുസ്തകംതന്നെ വേണം.’
‘എന്റെ കൈയില് പുസ്തകമൊന്നുമില്ലല്ലോ, അതിനു പറ്റിയത്.’
‘പുതുതായി എഴുതിയേ മതിയാവൂ.’
നടക്കാത്ത കാര്യം എന്ന മട്ടില് കാരൂര്സാര് തലയൊന്ന് ആട്ടി.
ഞാനിങ്ങനെ തുടര്ന്നു:
‘ഇതിനൊക്കെ മാര്ഗം ആലോചിച്ചിട്ടുണ്ട്.’
അതൊന്നു കേട്ടോട്ടെ എന്ന മട്ടില് അദ്ദേഹം എന്നെ ഒന്നു നോക്കി.
എന്.ബി.എസ്സും സാഹിത്യ പ്രവര്ത്തക സഹകരണസംഘവും തമ്മില് ലയിച്ചത് 1949 ജൂണിലായിരുന്നു. എന്.ബി.എസ്. കളരിക്കല് ബസാറില്ത്തന്നെ തുടര്ന്നു. സംഘം വയസ്കരെയുള്ള കെട്ടിടത്തിലും. എന്.ബി.എസ്സിന്റെ ചുമതല ഞാനും സംഘം ആഫീസിന്റെ ചുമതല കാരൂരും വഹിച്ചു. എനിക്കു സഹായത്തിന് ഒരു അറ്റന്ഡര് ഉണ്ടായിരുന്നു. കാരൂര്സാറിന് അതുമില്ല (സെക്രട്ടറിമുതല് പ്യൂണ്വരെ സകലതും തന്നത്താനെ ചെയ്യണം). എന്റെ മനസ്സില് തയ്യാറാക്കി അടുക്കിവച്ചിരുന്ന പദ്ധതി സാവധാനം അവതരിപ്പിച്ചു:
‘സാറിനു സമയം കിട്ടില്ലെന്നതു ശരിയാ. മറ്റാരെക്കൊണ്ടെങ്കിലും എഴുതിക്കണം. കുട്ടികളുടെ ഒരു കഥ ആയിരിക്കണം. അമ്പതു പേജില് താഴെ മതി വലിപ്പം. സാര് അതിന്റെ ഔട്ട്ലൈനൊക്കെ ശരിയാക്കി ഏല്പിച്ചാല് മതി. പക്ഷേ…പക്ഷേ…പുസ്തകം…പുസ്തകം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തുന്നത് കാരൂര് നീലകണ്ഠപിള്ളയുടെ പേരിലാവണം.’
അഞ്ചുപത്തു മിനിറ്റു നേരത്തെ വാദപ്രതിവാദത്തിനുശേഷം അദ്ദേഹം എനിക്കു വഴങ്ങി–നൂറു ശതമാനം. ആയിടയ്ക്ക് തിരുവല്ല എന്. കേശവപിള്ള എഴുതിയ ഒന്നോ രണ്ടോ കഥകള് ഞാന് വായിച്ചിരുന്നു. കുട്ടികള്ക്കു പറ്റിയ പാകമായ ശൈലി. ആ ഓര്മ വച്ചുകൊണ്ടാണ്, ഞാന് കേശവപിള്ളയുടെ പേരു നിര്ദ്ദേശിച്ചത്.
കാരൂര്സാറും ഞാനുംകൂടി ഉച്ചയ്ക്കുമുമ്പ് തിരുവല്ലയിലെത്തി. അവിടെനിന്ന് വള്ളംകുളം കേശവപിള്ള എന്ന അദ്ധ്യാപകനെ കണ്ടുപിടിച്ചു. കാര്യങ്ങള് വിശദമായി അദ്ദേഹത്തെ ധരിപ്പിച്ചു. 100 രൂപയാണ് പ്രതിഫലമായി നിശ്ചയിച്ചത്. ഒരാഴ്ചത്തെ സമയവും നല്കി.
ഏഴാം ദിവസം ഞങ്ങള് വീണ്ടും അവിടെയെത്തി. സാധനം റെഡി. കൈയെഴുത്തുപ്രതി മറിച്ചും തിരിച്ചുമൊക്കെ ഒന്നു നോക്കി. സമ്മതിച്ചിരുന്ന പ്രതിഫലം നല്കി. അദ്ദേഹം സന്തോഷത്തോടെ തുക സ്വീകരിച്ചു.
കാരൂര്സാറിനോട് കൈയെഴുത്തുപ്രതിയില് ആവശ്യമായ മാറ്റങ്ങള്ചെയ്ത് പിറ്റേന്നുതന്നെ അച്ചടിക്കാന് ഏല്പിക്കണമെന്നു പറഞ്ഞിട്ടാണു ഞാന് പിരിഞ്ഞത്. അടുത്ത ദിവസം കണ്ടപ്പോള് കൈയെഴുത്തുപ്രതി തിരുത്തൊന്നുമില്ലാതെയാണ് എന്നെ കാണിച്ചത്.
രണ്ടോമൂന്നോ ദിവസത്തിനകം സംഘത്തിന്റെ കമ്മിറ്റി വിളിച്ചുകൂട്ടി.
‘കാരൂര് നീലകണ്ഠപിള്ളയുടെ ബാലചന്ദ്രന് എന്ന പുസ്തകം, ഗ്രന്ഥകാരനു 100 രൂപ പ്രതിഫലം നല്കി സംഘത്തിലേക്കു പകര്പ്പവകാശം വാങ്ങാനും അച്ചടിപ്പിച്ചു പാഠപുസ്തക കമ്മിറ്റിക്ക് സമര്പ്പിക്കാനും’ തീരുമാനമെടുത്തു.
പുസ്തകം അച്ചടിച്ചു. വളരെ കുറച്ചു പ്രതി മാത്രം. പാഠപുസ്തകകമ്മറ്റിയുടെ പരിഗണനയ്ക്കയച്ചു. ഒടുവില് വിവരം കിട്ടി ‘ബാലചന്ദ്രന്’ രണ്ടാം ഫാറത്തിലേക്കു ശുപാര്ശചെയ്തുവെന്ന്. പക്ഷേ, ഒന്നല്ല, മൂന്നു പുസ്തകങ്ങളാണ് ശുപാര്ശ ചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. മൂന്നില്നിന്ന് ഒരെണ്ണം തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ടത് ക്യാബിനറ്റ് കമ്മിറ്റിയാണ്. മറ്റേ രണ്ടു പുസ്തകങ്ങളും അത്യുന്നത സാഹിത്യകാരന്മാരുടേതുമാണ്.
അന്ന് കേരളസംസ്ഥാനമില്ല, തിരു-കൊച്ചിയാണ്. മുഖ്യമന്ത്രി പറവൂര് ടി.കെ. നാരായണപിള്ള. വിദ്യാഭ്യാസമന്ത്രി പനമ്പിള്ളി ഗോവിന്ദമേനോനും. രണ്ടു പേരെയും കാണാന് നിശ്ചയിച്ചു. മുഖ്യമന്ത്രിയുമായി എനിക്കു വളരെ അടുത്ത ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു; പനമ്പിള്ളിയുമായി സാമാന്യ അടുപ്പവും.
രണ്ടുപേരെയും കണ്ട് ഈ ഒരു പുസ്തകം അംഗീകരിച്ചു കിട്ടിയാല് എഴുത്തുകാരുടെ ഒരു സഹകരണ സംഘം വളര്ത്തിയെടുക്കാന് കഴിയുമെന്ന് അവരെ ബോദ്ധ്യപ്പെടുത്തി. ഗ്രന്ഥകര്ത്താവിന് ചെറിയൊരു പ്രതിഫലം നല്കി സംഘം കോപ്പിറൈറ്റ് വാങ്ങിയ പുസ്തകമാണെന്നും ഇരുവരെയും ധരിപ്പിച്ചു.
സംഘത്തിന്റെ കാര്യമായതുകൊണ്ടാണ് ഞാന് നിങ്ങളുടെ അടുക്കല് വന്നിരിക്കുന്നതെന്നും 1948-ലെ കാര്യം (എനിക്കു മന്ത്രിസഭ അനുവദിച്ചുതന്ന പാഠപുസ്തകം നിരസിച്ച കഥ) ഓര്മിക്കണമെന്നുംകൂടി പറയാന് മറന്നില്ല.
മുഖ്യമന്ത്രിയുടെയും വിദ്യാഭ്യാസമന്ത്രിയുടെയും അനുഭാവം സംഘത്തിനുവേണ്ടി നേടിയെടുക്കാന് എനിക്ക് എളുപ്പം കഴിഞ്ഞു.
ബാലചന്ദ്രന് പാഠപുസ്തകമായി. എട്ടണ വിലവച്ച് അമ്പതിനായിരവും ഇരുപത്തയ്യായിരവും ഒക്കെ പതിപ്പുകള് അച്ചടിച്ചു. സംഘത്തിന് ഇരുപതിനായിരം രൂപയ്ക്കടുത്ത തുക ആദായമായി കിട്ടി!
അതിനുമുമ്പ് അഞ്ചു വര്ഷത്തില് പതിനഞ്ചില് താഴെ പുസ്തകങ്ങള് മാത്രം പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ സംഘം അക്കൊല്ലം അമ്പതിലേറെ പുസ്തകങ്ങള് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. അങ്ങനെ സംഘം മുന്നോട്ടു കുതിച്ചുപാഞ്ഞു.
ഇപ്പോഴും ബാലചന്ദ്രന്റെ പുതിയ പതിപ്പ് അച്ചടിക്കുന്നുണ്ട്. കാരൂര് നീലകണ്ഠപ്പിള്ളയുടെ ബാലസാഹിത്യകൃതികളില് ഏറ്റം മികച്ചതാണ്, ബാലചന്ദ്രന് എന്ന് ചില നിരൂപകന്മാര് എഴുതിയിട്ടുള്ള കാര്യവും ഓര്മിക്കാന്കൊള്ളാം.
ഈ പുസ്തകത്തിന്റെ പേരില് കാരൂര്സാറിനെ അധിക്ഷേപിച്ചും വിമര്ശിച്ചുമെല്ലാം ചില സാഹിത്യകാരന്മാര്തന്നെ സംസാരിച്ചു കേട്ടിട്ടുണ്ട്. ഈ ഏര്പ്പാടില് കാരൂര് നീലകണ്ഠപിള്ളയ്ക്ക് ഒരൊറ്റ രൂപപോലും കിട്ടിയിട്ടില്ല എന്ന കാര്യം ഈ വിമര്ശകന്മാര്ക്കറിഞ്ഞുകൂടല്ലോ. ഇതിലെ കൊള്ളരുതായ്മ എത്രയായാലും അതിന്റെ 90 ശതമാനത്തിന്റെയും തെറ്റ് എന്റേതാണ്; എന്റേതാണ്; എന്റേതുമാത്രമാണ്. 1982 ജനുവരി ഏഴ്. തിരുവല്ല കേശവപിള്ള നിര്യാതനായ വാര്ത്ത രാവിലെ പത്രത്തില് കണ്ടു. നീണ്ട വര്ഷങ്ങളായി അദ്ദേഹവുമായി അടുത്ത ബന്ധമൊന്നുമില്ലായിരുന്നു എനിക്ക്. എങ്കിലും രാവിലെതന്നെ ഭാര്യയുമൊത്ത് വള്ളംകുളത്തിന് പുറപ്പെട്ടു. വഴിക്ക്, പഴയ കഥ ഭാര്യയോടു പറഞ്ഞു. റീത്തുവച്ചിട്ടു തിരിഞ്ഞപ്പോള് കേശവപിള്ളയുടെ അനുജനെ കണ്ടു. ‘ഞങ്ങള് തമ്മില് കുറച്ചധികം പഴയ ഒരു ബന്ധമുണ്ട്.’ എന്നു പറഞ്ഞു മടങ്ങി. സംഘത്തില്നിന്ന് ആരും അവിടെ എത്തിയിരുന്നുമില്ല.
സെപ്തംബര്, 1983
മലയാളത്തിന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട കഥാകാരനായ കാരൂര് നീലകണ്ഠപിള്ള അന്തരിച്ചിട്ട് 22 വര്ഷം തികഞ്ഞു. കൃത്യമായ തീയതി 1975 സെപ്തംബര് 30. കാരൂര് സ്മാരകപ്രഭാഷണം എല്ലാ വര്ഷവും നടത്താറുണ്ട്. എങ്കിലും കഴിഞ്ഞകൊല്ലം മുടങ്ങിയെന്നു തോന്നുന്നു. ഇക്കൊല്ലത്തെ സ്മാരകപ്രഭാഷണം ഒക്ടോബര് 18-നാണ് നടത്തിയത്. കോട്ടയത്ത്, സാ.പ്ര.സ. സംഘത്തിന്റെ മുറ്റത്തു തയ്യാറാക്കിയ പന്തലില്വച്ച്, പ്രഭാഷകന് പ്രശസ്ത കഥാകൃത്ത് സക്കറിയ ആയിരുന്നു. വിഷയം, ”ബുദ്ധിജീവികളെക്കൊണ്ടുള്ള പ്രയോജനം.” കാരൂരും സക്കറിയയും ബുദ്ധിജീവികളും കൂടിയായാല് ഏതു സഹൃദയനും യോഗത്തില് സംബന്ധിച്ചുപോകും; മൂന്നരമണിയും ശനിയാഴ്ചയും മഴയും പ്രതികൂലമായിട്ടുണ്ടായിരുന്നെങ്കില്പോലും.
എഴുത്തും ജോലിയും ഇല്ലാതെ വരുമ്പോള് ശാന്തിപ്പണിയിലേക്കു തിരിയുന്നവരെ ബുദ്ധിജീവികളായി കണക്കാക്കാനാവില്ലെന്നു സക്കറിയ പറഞ്ഞു. ബുദ്ധിജീവികളായി മാറുന്ന ശാന്തിക്കാരെയോ ശാന്തിക്കാരായി മാറുന്ന ബുദ്ധിജീവികളെയോ അല്ല, സമൂഹത്തിനു ഇന്നാവശ്യം. നേരെമറിച്ച് അനങ്ങാപ്പിണ്ടങ്ങളായ ആശയങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന അശാന്തിക്കാരെയാണ് സമൂഹത്തിന് വേണ്ടത്. വിഷ്ണുനാരായണന് നമ്പൂതിരി കോളേജ് ഉദ്യോഗത്തിനുശേഷം ശാന്തിക്കാരനായി മാറി. അതിനിടെ അദ്ദേഹം വിദേശയാത്രയ്ക്കു മുതിര്ന്നു. അപ്പോഴാണ്, പുറപ്പെടാശാന്തിയുടെ കോപം അദ്ദേഹത്തിന്റെ മേല് പതിച്ചത്.
എഴുത്തുകാരന് കൃഷിപ്പണിയിലേക്കോ കൂലിപ്പണിയിലേക്കോ തിരിഞ്ഞാല് പത്രക്കാര് കണ്ടില്ലെന്നു വരും. അവര് ശാന്തിക്കാരനായി മാറിയ ബുദ്ധിജീവിയെ കണ്ടു. ആ പണിയെ വെള്ളപൂശിക്കാണിക്കാനും മറന്നില്ല. കേരളത്തിന്റെ ബൗദ്ധികമനസ്സുകളെ ഏറെ ആകര്ഷിച്ച വിപ്ലവകവിയായിരുന്നു ബാലചന്ദ്രന് ചുള്ളിക്കാട്. സ്വന്തം കവിതയുടെ മികവില്പോലും വിശ്വാസം നഷ്ടപ്പെട്ട അദ്ദേഹം മതഭ്രാന്തുകളിലേക്ക് മടങ്ങിപ്പോയി. സുകുമാര് അഴീക്കോടിനെ കൊഞ്ഞനം കുത്താനായി ആര്.എസ്.എസ്.നെ കൂട്ടുപിടിക്കുകയും ചെയ്തു.
ബാലചന്ദ്രന് ചുള്ളിക്കാട്, നരേന്ദ്രപ്രസാദ്, പി.ഗോവിന്ദപ്പിള്ള, ഒ.വി. വിജയന് എന്നിവര് ഇന്നെവിടെയാണ് നില്ക്കുന്നതെന്ന് സക്കറിയ ചോദിച്ചു. താനൊരു വിപ്ലവകാരിയായ സാഹിത്യകാരനായി ജീവിതം തുടങ്ങാത്തതില് അദ്ദേഹം ആശ്വാസംകൊണ്ടു. അല്ലെങ്കില് തന്റെ സ്വന്തം നാടായ ഉരുളികുന്നം ഇടവകപ്പള്ളിയില് കപ്യാരായി ജീവിക്കേണ്ട ഗതികേട് വാര്ദ്ധക്യകാലത്തു വന്നുകൂടിയേനെ. ഗാന്ധിജിയും ശ്രീനാരായണഗുരുവും വി.ടി.ഭട്ടതിരിപ്പാടും സമൂഹത്തിനു പുതിയ ആശയങ്ങള് നല്കി. ഇതാണ്, ബുദ്ധിജീവികളെക്കൊണ്ട്, ഉണ്ടാകേണ്ട പ്രധാന പ്രയോജനം. സമൂഹത്തിനു പരിവര്ത്തനോന്മുഖമായ ആശയങ്ങള് നല്കുന്നവരാണ്, ബുദ്ധിജീവികള്. കെ.എം.മാണിയും പിണറായി വിജയനും കെ. കരുണാകരനും ഇ.കെ. നായനാരുമെല്ലാം രാഷ്ട്രീയക്കാരാണെങ്കിലും സമൂഹത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് അവരെയും ബുദ്ധിജീവികളായി പരിഗണിക്കേണ്ടിവരുമെന്ന് സക്കറിയ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ഇ.എം.എസ്. ബുദ്ധിജീവിയാണെന്നു പറയുമ്പോള് വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദനെയും ഒ. ഭരതനെയും ബുദ്ധിജീവികളാണെന്നു നാം പറയുന്നില്ല. പി. പരമേശ്വരന് ബുദ്ധിജീവിയാണെന്നു പറയുന്ന ഗോവിന്ദപ്പിള്ളയെ ഓര്ത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ താത്ത്വികാചാര്യനായ അന്റോണിയോ ഗ്രാംഷി വിലപിക്കുന്നത് സക്കറിയ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു. കപടബുദ്ധികളെ കൊഴുപ്പിച്ചു വളര്ത്തുന്നവര്ക്കുമുമ്പില് പുറം ചൊറിയാന് മാത്രമാകാതെ എല്ലാം തുറന്നടിക്കയാണെന്നും സക്കറിയ പറഞ്ഞു.
സംഘം ഭരണസമിതി കണ്വീനര് പൂച്ചാലി ഗോപാലന് അധ്യക്ഷതവഹിച്ചു. പ്രൊഫ.രമേശ്ചന്ദ്രന് സ്വാഗതവും ആര്.എസ്.മണി കൃതജ്ഞതയും പറഞ്ഞു.
തുടര്ന്നു കൂടിയ മറ്റൊരു യോഗം, കാരൂരിന്റെ ജന്മശതാബ്ദി ആഘോഷിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി ആലോചിക്കുകയുണ്ടായി. 1998 ഫെബ്രുവരി 22-നാണ്, 100 വയസ്സ് തികയുന്നത്. ആഘോഷങ്ങള് കഴിയുന്നത്ര വിപുലമായ തോതില് നടത്തണമെന്ന് തീരുമാനത്തിലെത്തി. സംഘത്തിനു 20 വയസ്സായപ്പോള്, കാരൂര്സാര്തന്നെ മുന്കൈയെടുത്തു വിംശതി ആഘോഷിച്ചു. 1965-ല് കൂടിയ സമ്മേളനത്തില് വിവിധ ഇന്ത്യന്ഭാഷകളിലെ എഴുത്തുകാര് പങ്കെടുത്തു. അഞ്ചുവര്ഷംകൂടി കഴിഞ്ഞപ്പോള് സംഘത്തിന്റെ രജതജൂബിലി ആഘോഷങ്ങളും വന്തോതില് നടത്തപ്പെട്ടു. സംഘത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് 1957-ല് കോട്ടയത്തുകൂടിയ സമസ്തകേരളസാഹിത്യപരിഷത്തിന്റെ 26-ാം വാര്ഷികംപോലൊരു സാഹിത്യസമ്മേളനം ഒരു കാലത്തും കോട്ടയം കണ്ടിട്ടില്ല. പക്ഷേ, ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരാഘോഷം കണ്ടില്ലെന്നു നടിക്കാനും സംഘത്തിനു കഴിഞ്ഞു. അത് 1995 ഏപ്രില് 30-ന് നടത്തേണ്ടിയിരുന്ന സുവര്ണജൂബിലിയാണ്. അതുകൊണ്ട് കാരൂര് ജന്മശതാബ്ദി കൂടുതല് മെച്ചപ്പെട്ട നിലയില് നടത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെപ്പറ്റിയും പലരും ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു.
16-11-’97